मंगळवार, १८ ऑक्टोबर, २०२२

दिवाळी असंघटीत शेतकरी शेतमजुरांची आणि कामगारांची

 दिवाळी असंघटीत शेतकरी शेतमजुरांची आणि कामगारांची 



      देशातील सर्वात मोठा सण दिवाळी काही दिवसावर आला.प्रत्येक माणसांना दिवाळीत काही तरी कोणा कडून बक्षीस बोनस मिळावे अशी अपेक्षा असते. ग्राहकाला दुकानदार कडून,दुकानदाराला होलसेल विक्रेत्या,विक्रेत्याला कंपनी कडून,वाहन चालकाला गाडी मालका कडून,घर कामगार महिलेला घर मालका कडून,ग्रस सिलेंडर घरोघरी पोचविणाऱ्या त्या माणसाला प्रत्येक घरी दिवाळी बक्षीस वीसतीस रुपये मिळावे असे एकूण ९४ प्रकारच्या असंघटीत कामगारांना दिवाळीला काही रोख रक्कम,मिठाई पुढा मिळावा ही अपेक्षा असते.   अनेक ठिकाणी दिवाळीला काही द्यावे लागेल.या भिती मुळे आठ,दहा महिने झालेल्या कामगारांना काही भांडण तंटा शाब्दिक तक्रार करून कामावरून काढले जाते.त्यामुळे नवीन कामगार कमी पगार मिळतो.आणि त्याला पाहिजे त्या पद्धतीने राबवून घेता येते.अशा अनेक तक्रारी या महिन्यात माझ्याकडे आल्या आहेत.त्या विरोधात काहीच करता येत नाही.त्यांना कोणतेही कायदेशीर स्वरक्षण नाही.म्हणूनच ते असंघटीत कामगार म्हणून ओळखल्या जातात. त्यांचे मोठ्या प्रमाणात आर्थिक शोषण होत असते.

 सुरक्षित ठिकाणी सुरक्षित काम करणारा कामगार,कर्मचारी,अधिकारी दिवाळी बोनस सानुग्रह मिळण्यासाठी धमक्या इशारे द्याला लागला.त्याच बरोबर देशातील ९३ टक्के असंघटीत कामगार ही बोनस ची मागणी करायला लागला. विशेष राज्यातील महानगरपालिका,नगर पालिका,नगर परिषद,नगर पंचायत आणि पंचायत मध्ये काम करणारा कामगार बहुसंख्याने कंत्राटी,रोजंदारी कामगार असतो.ज्या कंत्राटी कामगारांना नियमित काम नाही,वेळेवर पगार नाही.किमान वेतन सुविधा नाही.ज्यांची एक मजबूत विचारांची संघटना,युनियन नाही.ज्यांचा जिल्ह्यात,राज्यात एक नेता एक विचारधारा नाही ते ही कामगार नगर परिषद,नगर पंचायत मध्ये आंदोलने करीत आहेत.काही ठिकाणी बोनस मागण्यासाठी युनियन बनवली म्हणून मारहाण करून कामावरून काढून टाकले. त्याच ठिकाणी दुसऱ्या कामगारांना कामावर घेतले.अशा अनेक समस्या असंघटीत कामगारांच्या असतांना काही नेते त्यांना दहा हजर,पंधरा हजार रुपये बोनस मिळावे यासाठी पत्रकाद्वारे सरकारला,प्रशासनाला धमक्या इशारे देतात.शेतकऱ्यांचा कष्टकरी कामगार,कर्मचारी अधिकारी यांचा दिपावली एकच सण मोठ्या उत्सवात साजरा होतो,शेतकऱ्यांच्या घरात विविध प्रकारचे अन्न धान्य फळ फराळ येतात त्यामुळे घरात आनंद असतो,तसाच कामगार कर्मचारी अधिकारी यांना दिवाळीला बोनस सानुग्रह,बक्षीस मिळतात.यांचा पगार,वेतनवाढ हे दरवर्षीप्रमाणे निश्चितपणे ठरलेले असते.शेतकऱ्यांना मात्र दरवर्षी कधी निसर्गाकडून तर कधी सरकार कडून तोंड बांधून मार खावा लागतो. शेतकऱ्यांच्या घरात शेतीतील माल येतो तेव्हा नेमका बाजारभाव पाडला जातो.कारण येथे ब्राह्मण वैश्य क्षत्रियांची दोस्ती युती आघाडी शेतकऱ्यांचे योग्य वेळी शोषण करण्याचे काम कृषिउत्पन्न समिती द्वारे चोख केले जाते. देशभरात दिवाळी कामगार,कर्मचारी अधिकारी आणि असंघटीत शेतकरी, शेतमजूर इमारत बांधकाम कामगार,फेरीवाले सर्व समाजाच्या लोकांची कशी साजरी होत असते.याबाबत विचार मंथन आपल्या देशात होत नाही.पण इतर देशात होते असे मला वाटते.मी अनेक देशाचे वर्ड सोशल फोरम मध्ये भाग घेऊन अनुभवला.म्हणूनच मी यावर नियमितपणे लिहत असतो.

    दिवाळीत दरवर्षी दारात कंदील आणि दिव्याची माळ लावुन कोणता उत्सव साजरा करतो.हे कोणत्याही जाती धर्माचा माणूस शंभर टक्के सत्य सांगु शकत नाही. प्रत्येकांचे उत्तर एकच वाड वडिलोपार्जित परंपरा रितीरिवाज आहे.त्यांचे पालन केले पाहिजे.ती संघटित असंघटित कामगार,कर्मचारी अधिकारी करतात तसेच मजूर,शेतमजूर कष्टकरी गोरगरीब आपल्या परीने दिवाळी साजरी करतात. दिवाळी सण एक आहे,बाकी उत्सव पर्व समता स्वातंत्र्य बंधुभाव कुठेही दिसत नाही.प्रचंड प्रमाणात विषमता घराघरात भरली आहे.म्हणजेच एकत्र आनंद उत्सव नाहीच.महागाई,बेरोजगारी,भ्रष्टाचाराची कोणतीही झळ न पोचता साजरी होणारी दिवाळीत जात,धर्म,प्रांत,राज्य,वर्ण काहीच नसते फक्त मार्केटिंग असते.हे हजारो वर्षापासून सुरु आहे. भारताचे बहुतेक सण हे जमिन मालक आणि मजुरांवर आधारीत आहेत.या बाबतीत दिवाळी कामगार आणि शेतकऱ्यांची कशी साजरी होते.हा संशोधनाचा विषय आहे.

भारतातील दिवाळी हा मोठा उत्सव उत्स्पुर्तपणे साजरा होतो.तिला महागाई, बेरोजगारी,भ्रष्टाचार,अतिरेकी कारवाई कोणीच रोखी शकत नाही. दिन दिन दिवाळी गाई म्हशी ओहाळी हे बळीराजा म्हणजे शेतकऱ्यांच्या घराघरात म्हटले जाते. म्हणूनच दिवाळी खऱ्या अर्थाने शेतमजूर आणि शेतकऱ्यांची असते त्यावर अवलंबून असलेल्या उद्योग धंद्याची वर्ष भराची कमाई दिवाळीच्या दिवशी मोजल्या जाते.तोच खरा आनंद सर्व समाजातील कुटुंबात उत्स्फूर्तपणे साजरा केला जातो. म्हणूनच सर्वच सर्वांना म्हणतात दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा!.ही दिवाळी तुम्हाला तुमच्या कुटुंबाला सुखाची समृद्धी ची जावो.

सागर रामभाऊ तायडे,9920403859,भांडुप मुंबई,

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा